Heemkundekring Ambachtsheerlijkheid Nieuw-Vossemeer
Heemkundekring
Voorstraat 29
4681 AC Nieuw-Vossemeer
tel. 0167-502416
4681 CD Nieuw-Vossemeer
E-mail: heemkundenieuwvossemeer(at)home(dot)nl
Website: www.amdejongmuseum.nl
Heemkundekring Nieuw Vossemeer Gestart in november 1968, officieel opgericht in 1973
Ad van de Hoogen, maatschappelijk werker en werkzaam voor meerdere gemeentes in de regio West-Brabant, Willem van Loenhout, bouwkundige, Jan Elsevier, onderwijzer en Clemens van Meel, winkelier en schoenmaker, alle vier dorpsgenoten, kenden elkaar van verenigings- en vrijwilligerswerk. Na een vergadering was er een praatje over de nog aanwezige resten van fort Oranje in de Eendracht, het toekomstige Schelde-Rijnkanaal. Zij besloten, voordat de grote zandzuigers een vaarweg groeven door slikken en schorren, met nog enkele mensen onderzoek te doen naar het fort in de Eendracht.
Op enkele zaterdagen, bij geschikt laag water, werd met behulp van betonijzer geprikt om de afstanden en maten op te tekenen van het fort. Enkele gevonden potscherven en veel gebakken steentjes van het fort werden meegenomen. Tijdens deze gebeurtenissen werd enkele weken later besloten een vergadering te houden in het tijdelijke A.M. de Jongmuseum voor het oprichten van een Heemkundige Kring. Het A.M. de Jongmuseum was tijdelijk ondergebracht in een houten noodgebouwtje op de parkeerplaats achter het gemeentehuis in de Voorstraat. In deze periode noemde men het “Oudheidkundige kring”
Burgemeester Hennekens werd uitgenodigd om eens te praten over het predicaat beschermd dorpsgezicht. Hierbij kwam ook de restauratie ter sprake van de Hervormde kerk. Monumentenzorg wilde het kerkje alleen renoveren in de waterstaatstijl zoals het was sinds 1850. Als bewezen kon worden hoe het kerkje bij de bouw in de 17e eeuw er exact uit had gezien, was men bereid het te restaureren. Na dit gesprek is de Oudheidkundige kring in gesprek gekomen met het bestuur van de Hervormde gemeenschap. Met Ds. Valk en Isaak Geluk werd gesproken over een plan om zich actief in te zetten voor restauratie in oude stijl.
Ad van den Hoogen en Willem van Loenhout gingen aan de slag en bezochten de archieven van de Ned. Herv. kerk in Den Haag en vervolgens de provinciale archieven in Middelburg en Den Bosch. Hier was weinig in te vinden, vele boeken hadden aanzienlijke waterschade opgelopen door de ramp van ’53 of eerdere rampen. Het enige wat zij hadden gevonden was dat Ds. Becius naar Popkensburg op Walcheren in Zeeland was gereisd om daar een kerkje te bezichtigen, naar welk model ook het kerkje in Nieuw-Vossemeer zou worden gebouwd. Ook bezochten zij het archief van Ambachtsheerlijkheid en Vrijberghe te Oud-Vossemeer waar zij van archivaris Albert Delahay enorme steun hadden. Hier werd alleen de bekende gravure uit het boek van Ermerins gevonden waarop het kerkje staat hoe het er in de 17e eeuw uit zag. Voor monumentenzorg was dit niet voldoende en bleef bij het standpunt: Wel renoveren, maar niet restaureren.
Vervolgens zochten Willem van Loenhout en Clemens van Meel op de zolder van het kerkje naar eventuele bouwkundige wijzigingen. Duidelijk waren de verlengde balken te zien die het oude "Schaapskooidak” hebben doen veranderen in de rechte gevel met het torentje boven de ingang. Ook werden sporen gevonden van de klokkenstoel, die aangaven dat het torentje midden op het dak moest hebben gestaan. Toen dan bij het wegkappen van het stucwerk sporen van de oude boog i.p.v. de waterschapsboog gevonden werden, ging monumentenzorg overstag.
Het tijdelijk bestuur was heel actief in deze periode en deed veel aan onderzoek. Iedereen die belangstelling had in het oude Nieuw-Vossemeer mocht meedoen met deze Oudheidkundige groep. Dus in feite geen bestuur, statuten, reglementen e.d., maar gewoon zo nu en dan eens wat oudheidkundige onderwerpen bespreken.
Burgemeester Hennekens vertrok in januari 1972 naar Cuyk waar hij tot burgemeester was benoemd. Augustus 1972 werd Alphons Remery burgemeester van ons dorpje. Hij was enorm geïnteresseerd in de geschiedenis van de vroegere Ambachtsheerlijkheid en van de weinige monumentale boerderijen in onze gemeente. Hij was van menig dat de kring een status moest hebben met een bestuur, statuten en H.H. reglement. Vijf maanden na zijn benoeming werd op 29 januari 1973 de vereniging “Heemkundige Kring Ambachtsheerlijkheid” opgericht. Met algemene stemmen werden de statuten en het huishoudelijk reglement vastgesteld. Eveneens werd met algemene stemmen besloten de Koninklijke goedkeuring der statuten aan te vragen. Op 25 mei 1973 ontving de vereniging deze Koninklijke goedkeuring van de minister van justitie A.A.M. van Agt.
De bestuursleden van het jaar van oprichting waren:
Burgemeester A. Remery, dhr. A. Parmetier, dhr. A. van den Hoogen, dhr. W van Loenhout, dhr. Cl van Meel, dhr. A. Rommers, Drs. J. Hoornweg
foto: Dorpsquiz 2015, gehouden door Heemkundekring Ambachtsheerlijkheid.
